Για την παραγωγή ενός επικοινωνιακού κειμένου, ο μαθητής-συγγραφέας ΠΑΡΑΓΕΙ και ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ λογικά τις ιδέες του σε επίπεδο συνεκτικότητας, αφού έχει επιλέξει πρώτα το ακροατήριό του και ξεκαθαρίσει για ποιο σκοπό γράφει το συγκεκριμένο κειμενικό είδος, κατόπιν τις ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙ με το κατάλληλο λεξιλόγιο, τους γραμματικοσυντακτικούς και ορθογραφικούς κανόνες, τα σημεία στίξης και τους δείκτες συνοχής και, τέλος, ΒΕΛΤΙΩΝΕΙ το αρχικό κείμενο και το ΚΟΙΝΟΠΟΙΕΙ στους αναγνώστες του.

Τα παιδιά χρησιμοποιούν αρχικά τη γλώσσα ως μέσο επικοινωνίας, κατανόησης και ομιλίας, ενώ καθαρά διαισθητικά αντιλαμβάνονται και κάποια στοιχεία της δομής της. Η μετάβαση όμως στη συνειδητή επεξεργασία της γλώσσας αποτελεί προϋπόθεση για την ομαλή εκμάθηση της ανάγνωσης-γραφής. Για τη διευκόλυνση αυτής της μετάβασης, τα παιδιά πρέπει να παίξουν με τη γλώσσα (ως παιχνίδι), ώστε να την παρατηρήσουν, αναλύσουν, ανασυνθέσουν και να δούνε από τι αποτελείται. 

Στο πλαίσιο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, οι πιο εξειδικευμένοι (π.χ. δάσκαλος, γονιός, συνομήλικος, ΤΠΕ) διαμεσολαβούν μεταξύ παιδιού & εξωτερικών ερεθισμάτων, παρακινώντας το να επεκτείνει τα όρια των ικανοτήτων του, κάτι που μόνο του δεν θα μπορούσε να κάνει. Ο διαμεσολαβητής λοιπόν βοηθά τα παιδιά να σκεφτούν γνώσεις που κατέχουν, να υιοθετήσουν συγκεκριμένες στρατηγικές και διαδικασίες, να εκτελέσουν μια εργασία και/ή να εφαρμόσουν τις εμπειρίες σε νέες καταστάσεις. 

Η υποστήριξη για την ανάπτυξη των επιδιωκόμενων δεξιοτήτων & στρατηγικών υποχωρεί σταδιακά έως ότου το κάθε παιδί να μπορεί μόνο του να εκτελεί μια δραστηριότητα. Τα προσωπικά του επιτεύγματα, αλλά και οι αδυναμίες που συναντά, παρακολουθούνται συνεχώς μέσα από το βαθμό ανταπόκρισής του σε επιλεγμένα νοητικά έργα, κείμενα, συζήτηση, προβληματικές ή πειραματικές καταστάσεις, παιχνίδια, κατασκευές και άλλο εκπαιδευτικό υλικό, τα οποία κατόπιν καταχωρούνται στον ατομικό φάκελό του.